Ασθένειες Φυτών

Κάθε φυτό σε όλη τη διάρκεια της ζωής του βάλλεται από διάφορους μικροoργανισμούς.

Ορισμένοι από αυτούς εισέρχονται και αναπτύσσονται σε αυτό προκαλώντας μεγάλες ζημιές στην παραγωγή του.
Χαρακτηριστικές είναι οι μυκητολογικές ασθένειες του αγγειακού συστήματος των φυτών οι οποίες ονομάζονται «τραχειομυκώσεις» ή «αδρομυκώσεις».
Οι τραχειομυκώσεις παρουσιάζουν ορισμένα κοινά συμπτώματα όπως: επιναστεία, μαρασμό, νανισμό, χλώρωση φύλλων και βλάβες των αγγείων με τη δημιουργία τυλώσεων και παραγωγή σε αυτά τοξικών ουσιών.

Πηγές:

• Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
• Bayer Ελλάς
• ΝΕΑ ΠΑΣΕΓΕΣ
• FARMABLOG
• Φυτιατρική Εταιρεία Ελλάδος

ΜΥΚΗΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

1. Κορυφοξήρα
2. Ανθράκωση
3. Κομμίωση του λαιμού
4. Σηψιρριζία από βασιδιομύκητες
5. Σηψιρριζία από Φουζαρίωση
6. Αλτερναριώσεις
7. Σεπτορίωση
8. Νέκρωση του ξύλου-Ίσκα

Κορυφοξήρα

Αίτιο: Phomatracheiphila

Προσβάλλει κυρίως λεμονιά, κιτριά, πέργαμο, νερατζιά και σε μικρότερο βαθμό πορτοκαλιά, μανδαρινιά, και γκρειπ-φρουτ

 Πολύ καταστρεπτική ασθένεια γιατί προκαλεί αποξήρανση των προσβεβλημένων δένδρων προκαλώντας Αδρομύκωση με καθοδική και ανοδική μορφή

  Ανθράκωση

 Αίτιο:Colletotrichumgloeosporioides

Παράσιτο αδυναμίας

• Ο μύκητας προσβάλλει μόνο βλαστούς, φύλλα ή καρπούς που είναι εξασθενημένοι λόγω δυσμενών εδαφικών και κλιματικών ή θρεπτικών συνθηκών
• Συχνά δευτερογενές παράσιτο που αναπτύσσεται σε δένδρα προσβεβλημένα από κορυφοξήρα

 Συμπτώματα

 Ξήρανση κορυφών

• Κηλίδες στα φύλλα
• Στίγματα στους καρπούς
• Διάχυτες κηλίδες σε μορφή ραβδώσεων

 Κομμίωση του λαιμού

 Αίτιο: Phytophtora spp.

• Οι ωομύκητεςτου γένους Phytophtoraπροκαλούν σοβαρότατες εδαφογενείςασθένειες των εσπεριδοειδών.
• Έχουν παγκόσμια διάδοση με σοβαρή επίπτωση τόσο στο φυτικό κεφάλαιο όσο και στην ετήσια παραγωγή των εσπεριδοειδών σε αρδευόμενα κυρίως δενδροκομεία αλλά και σε περιοχές με πολλές βροχοπτώσεις.

 Συμπτώματα

• Έκκριση κόμμεος σε σημεία του προσβεβλημένου φλοιού στη βάση των δένδρων.
• Ο φλοιός παραμένει ξεραίνεται, βυθίζεται και στο τέλος σχίζεται και αποβάλλεται. Οι πληγές απλώνονται γύρω από την περιφέρεια του κορμού, περιβάλλοντας αργά το δέντρο.
• Αρκετά προσβεβλημένα δέντρα έχουν φύλλα ανοιχτοπράσινα με κίτρινα νεύρα, τυπικό σύμπτωμα της ασθένειας.
• Ακολουθεί ταχύτατη εξασθένιση του δέντρου με συμπτώματα ημιπληγίας ή αποπληξίας
• Τα φύλλα, οι καρποί αλλά και οι βλαστοί στις ποδιές κοντά στο έδαφος, ενδέχεται να προσβληθούν από Phytophthora
• Μέσα από τις πληγές που προκαλεί ο Phytophthora παρατηρούνται δευτερογενείς μολύνσεις, οι οποίες καταβάλλουν και μεταχρωματίζουν το ξύλο

   Αίτιο: Armillariamellea

• Τα πρώτα συμπτώματα είναι η περιορισμένη ανάπτυξη ή μαρασμός των βλαστών, μικρά-κίτρινα φύλλα και πρώιμη φυλλόρροια.
• Η διάγνωση στις προσβεβλημένες περιοχές γίνεται στο φλοιό, το περίβλημα της ρίζας, και στις ρίζες. Λευκές βεντάλιες μυκηλίων σχηματίζονται μεταξύ φλοιού και ξύλου.
• Αρχικά τα προσβεβλημένα δέντρα είναι σκόρπια, αλλά λόγω της διάδοσης του μύκητα απ’ το αρχικό σημείο της μόλυνσης, εμφανίζονται κυκλικές περιοχές μολυσμένων δέντρων.
• Επειδή οι συγκεκριμένοι μύκητες εγκαθίστανται κατά κανόνα στις ρίζες, η ανίχνευσή τους είναι δυσχερής εκτός αν εμφανιστούν χαρακτηριστικοί μύκητες σαν μανιτάρια γύρω από τη βάση του δέντρου ή τα συμπτώματα καταστούν φανερά στη στεφάνη ή στο κάτω μέρος του μίσχου

Κύκλος ασθένειας

• Ο βασιδιομύκητας Αrmillariamellea δεν είναι μόνιμα εγκατεστημένος εντός του εδάφους και επιβιώνει ως μυκήλια ή ριζόμορφα σε μεγάλες ρίζες (παραμένει ζωντανός για χρόνια), σαν παράσιτα σε ζωντανούς ιστούς που παίζουν ρόλο ξενιστή ή σαν σαπρόφυτα σε νεκρό υλικό από ξύλο.
• Διαδίδεται με την επαφή με τη ρίζα ή μέσω ριζόμορφων

 Σηψιρριζία από Φουζαρίωση

• Έντονη σηψιρριζία των κεντρικών ριζών ποικιλίας κλημεντίνη έχει παρατηρηθεί στο Δρέπανο Αργολίδας και στα Χανιά από προσβολές τουμύκητα Fusariumsolani
• Η σήψη εντοπίζεται στις κύριες ρίζες κοντά στη βάση του κορμού και είναι ξερή

 Αλτερναριώσεις

1. ΚΑΣΤΑΝΗ ΚΗΛΙΔΩΣΗ ΤΗΣ ΜΑΝΔΑΡΙΝΙΑΣ Alternariaalternatapvcitri
2. ΜΑΥΡΗ ΣΗΨΗAlternariaalternata

ΚΑΣΤΑΝΗ ΚΗΛΙΔΩΣΗ ΤΗΣ ΜΑΝΔΑΡΙΝΙΑΣ Alternariaalternatapvcitri

Η ασθένειαοφείλεταιστο μύκητα Alternaria αlternatα pv. citri, του οποίου ο ένας παθότυπος παράγει την τοξίνη ACT και προκαλεί την καστανή κηλίδωση της μανταρινιάς.

Συνθήκες υψηλήςατμοσφαιρικήςυγρασίαςκαι θερμοκρασίες 20-29 0C ευνοούν την ασθένεια

Μαύρη σήψη των καρπών  

 Προσβάλλονται οι καρποί, πριν ή μετά τη συλλογή. Όταν προσβληθούν στο δενδροκομείο οι καρποί ωριμάζουν γρήγορα ενώ η προσβολή εμφανίζεται ως μαύρη εξωτερική σήψη στο φλοιό ή παρουσιάζεται ως σήψη της κορυφής του καρπού (ενδόσηψη).

Συμπτώματα

• Στα νεαρά φύλλα μικρές καφέ ή μαύρες κηλίδες, που σύντομα περιβάλλονται από μια κίτρινη στεφάνη. Η στεφάνη παράγεται από τοξίνη του μύκητα, η οποία ευθύνεται εν πολλοίς και για τη νέκρωση.
• Οι κηλίδες μεγεθύνονται όσο ωριμάζουν τα φύλλα και αν η ασθένεια είναι σοβαρή, μπορεί τα φύλλα να πέσουν και οι βλαστοί να νεκρωθούν.
• Οι καρποί είναι ευπαθείς για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών μετά την πτώση των πετάλων. Ακόμα και μετά απ’ αυτό το χρονικό διάστημα, κάποια φρούτα ενδέχεται να πέσουν λόγω προγενέστερων μολύνσεων

Σεπτορίωση Septoria citri

   Οι μολύνσεις αρχίζουν όταν ο καρπός είναι πράσινος και τα συμπτώματα γίνονται πιο ευδιάκριτα όταν ο καρπός αλλάξει χρώμα

Οι μολύνσεις στα υγιή φύλλα και καρπούς αρχίζουν όταν τα σπόρια της Septoria διαχέονται σ’ όλο το δέντρο με την πάχνη ή το βρόχινο νερό.

Τα κονίδια προκαλούν λανθάνουσες μολύνσεις που δε δίνουν συμπτώματα για χρονικό διάστημα μέχρι και 6 μηνών μετά την αρχική μόλυνση.

Η Septoria citri έχει σαπροφυτικές ιδιότητες, και συχνά σχηματίζονται άφθονα πυκνίδια στα νεκρωμένα κλαδιά ή φύλλα.

ΒΑΚΤΗΡΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

 Βακτηρίωση των εσπεριδοειδών

Αίτιο: Pseudomonas syringaepv.syringae

• Η ασθένεια περιορίζεται κυρίως στις περιοχές όπου ο χειμώνας και η άνοιξη χαρακτηρίζονται από υγρασία, κρύο και ισχυρούς ανέμους.
• Τα φύλλα και τα κλαδιά των δέντρων πορτοκαλιάς και γκρέιπ φρουτ καθώς και ο καρπός της λεμονιάς είναι τα πλέον ευαίσθητα απέναντι στην ασθένεια.

Οι μολύνσεις συνήθως αρχίζουν από το μίσχο του φύλλου. Μόλις περιζωθεί ο μίσχος, τα φύλλα μαραίνονται και πέφτουν. Ολόκληρα τα μικρά κλαδάκια ξεραίνονται

Ιολογικές ασθένειες

Τριστέτσα

 Αίτιο: Citrus tristezavirus (CTV)

 Όλα τα είδη των εσπεριδοειδών είναι ευάλωτα στον CTV.

• Η τριστέτσα είναι η πλέον καταστροφική οικονομικά, ιολογική ασθένεια των εσπεριδοειδών.
• Ο ιός κατά πάσα πιθανότητα προήλθε από την Ασία, απ’ όπου προέρχονται και τα εσπεριδοειδή, και διαδόθηκε σε πολλές χώρες με τη μεταφορά μολυσμένου φυτικού υλικού.

Συμπτώματα

• Το σημαντικότερο από οικονομική σκοπιά σύμπτωμα είναι ο ΤΑΧΥΣ ΜΑΡΑΣΜΟΣ ή η νέκρωση των δέντρων. Τα μόρια του ιού συσσωρεύονται στα κύτταρα των αγγείων του ξενιστή.
• Ένα δεύτερο σύμπτωμα της ασθένειας είναι ο ΒΡΑΔΥΣ ΜΑΡΑΣΜΟΣ όπου τα δέντρα παραμένουν υγιή για αρκετά χρόνια. Συνοδεύεται από σημαντικές μειώσεις στην παραγωγή.
• Τρίτο σύνηθες σύμπτωμα είναι η ΚΑΘΗΛΩΣΗ, όπου ο ιός δεν καταστρέφει το δέντρο, αλλά το δέντρο παύει να αναπτύσσεται. Τα συμπτώματα συμπεριλαμβάνουν την ΚΑΘΗΛΩΣΗ ΑΥΞΗΣΗΣ των κλαδιών και την εμφάνιση μικρών και παραμορφωμένων καρπών. Η ποιότητα του καρπού μειώνεται αισθητά.
• Μπορεί ωστόσο ο ιός να έχει και λανθάνουσα μορφή, που δε δίνει συμπτώματα.

Ψώρωση Α

Συμπτώματα

• Τα κλασικά συμπτώματα της ψώρωσης είναι η απολέπιση και τεμαχισμός του φλοιού του κορμού. Στα πρώτα στάδια, σε μικρά τμήματα του φλοιού στον κορμό εμφανίζονται κηλίδες που αργότερα μεγεθύνονται και σπάζουν. Συχνά εμφανίζεται εκροή κόμεος του δέντρου γύρω από κάθε τραύμα.
• Τα συμπτώματα στα φύλλα κυμαίνονται από χλωρωτικές κηλίδες που κατανέμονται ακανόνιστα, μέχρι γενική κηλίδωση.

Μη παρασιτικές ασθένειες

• Ζημιές από παγετό, χαλάζι, άνεμο, υπερβολική εδαφική υγρασία
• Τοξικότητες –Τροφοπενίες
• Κηλίδα ύδατος
• Χαλάρωση ή καθίζηση φλοιού
• Ελαιοκυττάρωση
• Κηλίδα κόμεος
• Καρπόπτωση
• Σχάση καρπών