Ασθένειες Φυτών
Κάθε φυτό σε όλη τη διάρκεια της ζωής του βάλλεται από διάφορους μικροoργανισμούς.
Ορισμένοι από αυτούς εισέρχονται και αναπτύσσονται σε αυτό προκαλώντας μεγάλες ζημιές στην παραγωγή του.
Χαρακτηριστικές είναι οι μυκητολογικές ασθένειες του αγγειακού συστήματος των φυτών οι οποίες ονομάζονται «τραχειομυκώσεις» ή «αδρομυκώσεις».
Οι τραχειομυκώσεις παρουσιάζουν ορισμένα κοινά συμπτώματα όπως: επιναστεία, μαρασμό, νανισμό, χλώρωση φύλλων και βλάβες των αγγείων με τη δημιουργία τυλώσεων και παραγωγή σε αυτά τοξικών ουσιών.
Οι μύκητες που προσβάλουν το αγγειακό σύστημα των φυτών είναι:
1. Verticillium spp.
2. Fusarium oxysporum.
Πηγές:
Προσοχή!
Να τηρούνται αυστηρά:
α. Οι οδηγίες χρήσης των φυτοπροστατευτικών
β. Το τελευταίο χρονικό όριο ψεκασμού πριν τη συγκομιδή, σύμφωνα με τις οδηγίες που αναγράφονται στη ετικέτα
γ. Τα ακαρεοκτόνα δεν θα πρέπει να συνδιάζονταιθ με άλλα φυτοπροστατευτικά προϊόντα.
δ. Τα στοιχεία που αναφέρονται στην ιστοσελίδα έχουν ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστούν σε καμία περίπτωση τις αναγραφόμενες, επί της ετικέτας, οδηγίες χρήσεως
Μυκητολογικές ασθένειες
Οι μύκητες είναι μικροοργανισμοί που έχουν συνήθως διακλαδιζόμενες υφές, οργανωμένους πυρήνες και παράγουν σπόρια. Κάπου 10.000 είδη μυκήτων προκαλούνυν ασθένειες στα φυτά.
Όλα τα φυτά προσβάλλονται από έναν ή περισσότερους μύκητες και ένας μύκητας μπορεί να προσβάλλει ένα ή περισσότερα καλλιεργούμενα φυτά. Πολλοί μύκητες σχηματίζουν μυκηλιακές κατασκευές, όπως σκληρώτια ή ριζόμορφα. Αναπαράγονται με αγενή σπόρια επάνω ή μέσα σε καρποφορίες, όπως πυκνίδια και ακέρβουλα. Αναπαράγονται επίσης με εγγενή σπόρια. Στους ασκομύκητες, οι ασκοί δημιουργούνται μέσα η επάνω σε κλειστοθήκια, περιθήκια ή αποθήκια.
Στους βασιδιομύκητες, τα βασιδιοσπόρια δημιουργούνται επάνω στα βασίδια. Οι μηχανισμοί παθογένεσης στηρίζονται οε ειδικές μυκηλιακές κατασκευές, που διατρυπούν τα κυτταρικά τοιχώματα των φυτών.
Τα στάδια της μεταδοτικής ασθένειας είναι η επαφή του μολύσματος, η είσοδος του στο φυτό και εγκατάσταση του στα κύτταρα. Ακολουθεί η επώαση της ασθένειας και η εκκόλαψη κατά την οποία και εμφανίζονται τα συμπτώματα.
Οι μηχανισμοί αντοχής των φυτών διακρίνονται σε φυσικούς και χημικούς, που προϋπάρχουν, και σε ενεργητικούς, που δραστηριοποιούνται μετά από τη μόλυνση. Αυτοί πάλι διακρίνονται σε ιστολογικούς και βιοχημικούς.
Η κυριώτερες μυκητολογικές ασθένειες είναι:
- Η βερτισιλλίωση της ελιάς,
- ο περονόσπορος του αμπελιού,
- το φουζικλάδιο της μηλιάς και
- η κομμίωση των πυρηνοκάρπων σε δενδρώδεις καλλιέργειες.
- ο περονόσπορος της πατάτας,
- η σκληρωτινίαση των λαχανικών,
- η φουζαρίωση της καρπουζιάς και
- ο βοτρΰτης των κηπευτικών, για τα κηπευτικά.
- η βερτισιλλίωση του βαμβακιού για τα βιομηχανικά φυτά και
- η μαύρη σκωρίαση του σταριού για τα σιτηρά.
Βακτηριολογικές ασθένειες
Τα βακτήρια είναι μονοκύτταροι μικροοργανισμοί χωρίς πυρηνική μεμβράνη. Έχουν όμως ένα γιγαντιαίο χρωμόσωμα με σχεδόν όλες τις γενετικές πληροφορίες. Υπάρχουν 1600 είδη βακτηρίων από τα οποία 250 περίπου είναι φυτοπαθογόνα και ανήκουν σε προαιρετικά παράσιτα.
Τα βακτήρια δεν έχουν μιτοχόνδρια και ενδοπλασμικό δίκτυο. Η χημική σύσταση των κυτταρικών τοιχωμάτων των βακτηρίων διαφέρει από εκείνη των μυκήτων, διότι αποτελείται από μουρεΐνη και όχι από χιτίνη ή κυτταρίνη.
Τα φυτοπαθογόνα βακτήρια ανήκουν στο βασίλειο των προκαρυωτικών οργανισμών, γιατί δεν διαθέτουν κανονικό πυρήνα. Η βασική διάκριση των βακτηρίων στηρίζεται στην ικανότητα τους να χρωματίζονται ή όχι με τη χρωστική Gram, χρωματισμός που ελέγχεται με μικροσκοπική παρατήρηση.
Οι κυριώτερες Βακτηριολογικές ασθένειες είναι:
Ο καρκίνος των πυρηνοκάρπων, προκαλείται από το βακτήριο Agrobacterium tumefaciens, syn. Α. radiobacter var. tumefaciens, που προκαλεί όγκους στη βάση και στις κεντρικές ρίζες των δένδρων. Αντιμετωπίζεται με το βακτηριακό σκεύασμα που περιέχει το ανταγωνιστικό στέλεχος Κ84 του βακτηρίου Agrobacterium radiobacter.
Το βακτηριακό έλκος της τομάτας, προκαλείται από το βακτήριο Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis, και προσβάλλει κυρίως την τομάτα.Δημιουργεί επιμήκη έλκη στα στελέχη, μεταχρωματισμό των αγγείων του ξύλου, μαράνσεις και νεκρώσεις των φύλλων. Αντιμετωπίζεται με προληπτικά μέτρα όπως, απολύμανση με φορμόλη ή ηλιοαπολύμανση του εδάφους.
Η φυματίωση της ελιάς προκαλείται από το βακτήριο Pseudomonas syringae subsp. savastanoi, που προσβάλλει κυρίως την ελιά. Δημιουργεί φυμάτια ή καρκινώματα σχεδόν σε όλα τα μέρη του φυτού και αντιμετωπίζεται με καλλιεργητικά και με χημικά μέσα.
Ιολογικές Ασθένειες
Ιοί είναι υπερμικροσκοπικές παθογόνες οντότητες που παρατηρούνται μόνο με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Αποτελούνται από μία ή περισσότερες αλυσίδες νουκλεϊνικών οξέων (DNA ή RNA) και περιβάλλονται από ένα κάλυμμα πρωτεΐνης.
Πολλαπλασιάζονται μέσα στο φυτό, αναδιπλασιάζοντας το νουκλεϊκό οξύ και παράγοντας το πρωτεϊνικό κάλυμμά τους με τη βοήθεια των κυττάρων που προσβάλλονται.
Η κυριώτερες Ιολογικές ασθένειες είναι:
Ο ιός του μωσαϊκού της αγγουριάς, προσβάλλει μεγάλο κύκλο φυτών, όπως κολοκυνθοειδή και σολανώδη, προκαλώντας χλωρωτικές κηλίδες, μωσαϊκό και παραμορφώσεις στα φύλλα και στους καρπούς. Στην τομάτα, προκαλεί παραμορφώσεις των φύλλων, κηλιδώσεις στους καρπούς και νέκρωση των φυτών. Μεταδίδεται με δεκάδες είδη αφίδων και αντιμετωπίζεται με προληπτικά μέτρα, όπως συστηματική εξόντωση των ζιζανίων και χημική καταπολέμηση των αφίδων.
Ο ιός της ευλογιάς των πυρηνοκάρπων, προκαλεί σοβαρά προβλήματα στη βερικοκιά, δαμασκηνιά, ροδακινιά και κορομηλιά με χλωρωτικές δακτυλιωτές ή περινεύριες κηλίδες στα φύλλα αλλά και δακτυλιωτές κηλίδες και παραμορφώσεις στους καρπούς.
Μεταδίδεται με αφίδες και αντιμετωπίζεται με ψεκασμούς και ανθεκτικές ποικιλίες.
Ο ιός του μολυσματικού εκφυλισμού της αμπέλου, προκαλεί μεταχρωματισμούς και μωσαϊκό στα φύλλα, αλλά και παραμορφώσεις, όπως διπλοί κόμβοι, βραχυγονάτωση και δεσμίωση των κληματίδων. Τα προσβλημένα αμπέλια εξασθενούν και μειώνεται η παραγωγικότητά τους. Μεταδίδεται με νηματώδεις του γένους Xiphinema. Αντιμετωπίζεται δύσκολα, κυρίως με υγιή φυτά ή με ανθεκτικές ποικιλίες και υποκείμενα στην ασθένεια και στους νηματώδεις.
