Το Κλάδεμα Ελαιώνων
Εισαγωγικά στοιχεία
Η χαμηλή παραγωγικότητα που παρατηρείται σε αρκετούς ελαιώνες οφείλεται κυρίως στην ύπαρξη σημαντικού ποσοστού γηρασμένων δέντρων, στην ανισορροπία της σχέσης φύλλων, ξύλου και ριζικού συστήματος, την ακανόνιστη ή μειωμένη καρποφορία, την ελλειπή καλλιεργητική τεχνική και την εφαρμογή ακατάλληλου συστήματος διαχείρισης.
Το κλάδεμα είναι αναγκαίο, για να επιτευχθεί μια ισορροπία μεταξύ των βλαστικών μερών του δέντρου και των λειτουργιών της αναπαραγωγής. Δημιουργεί τη μέγιστη παραγωγή και ζωτικότητα, μικραίνει τη μη παραγωγική περίοδο όσο γίνεται περισσότερο και καθυστερεί το γηρασμό και το θάνατο των δέντρων.
Εφαρμόζεται σε συνδυασμό με άλλες καλλιεργητικές τεχνικές, ειδικά τη λίπανση και το πότισμα με σκοπό την απόκτηση και διατήρηση ισορροπίας στη σχέση ριζικού συστήματος, φύλλων και ξύλου που έχει σαν συνέπεια, σταθερή, υψηλής ποιότητας παραγωγικότητα καρπών και λαδιού.
Το κλάδεμα αποτελεί σπουδαία καλλιεργητική φροντίδα καθώς συντελεί στην καλύτερη προσαρμογή στις παραγωγικές συνθήκες μιας περιοχής, είναι η πιο λεπτή καλλιεργητική εργασία και πετυχαίνει μόνο αν βασιστεί στη γνώση της φυσιολογίας του ελαιοδέντρου.
Πηγές:
1. Πηγή: Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
2. ΕΡ.Ο.Σ. – Ερασιτεχνικός Οινοελαιουργικός Σύνδεσμος Μυκονίων
3. Πηγή:Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας
Το Κλάδεμα των Ελαιώνων
Γενικά
Tο κλάδεμα είναι ίσως η σπουδαιότερη σε σχέση με όλες τις άλλες ελαιοκαλλιεργιτικές εργασίες. Απ’ αυτό εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό η καρποφορία και η μακροζωία των ελαιοδέντρων.
Γι αυτό το λόγο ο κλαδευτής, ότι κι αν είναι, επιστήμονας, τεχνίτης ή γεωργός, πρέπει να γνωρίζει καλά την φυσιολογία της ελιάς για να αφαιρεί με το κλάδεμα αυτό που πρέπει κι όχι αυτό που βολεύει.
Βασικός σκοπός του κλαδέματος, πράγματι, είναι να εξασφαλίσει και να διατηρήσει το ισοζύγισμα ανάμεσα στο ριζικό σύστημα και στην κόμη (εννοώντας σαν κόμη το σύνολο των μπράτσων, των κλάδων, μικρών και μεγάλων, και του φυλλώματος).
Το κόστος του κλαδέματος, αν βάλλουμε μέσα και την λειψή παραγωγή που προκύπτει από τα λαθεμένα κλαδέματα, μπορεί να φράσει το κόστος της συλλογής.
Επειδή όμως για να αντιμετωπιστεί σωστά το θέμα χρειάζεται πολύς χώρος θα περιοριστούμε στην έκθεση μερικών γενικών αρχών που θα πρέπει να έχει υπόψη του ένας καλός κλαδευτής κι ένας επαγγελματίας ελαιοπαραγωγός.
Και σαν πρώτη αρχή θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι ένας σύγχρονος ελαιοπαραγωγός θα ’κανε το μεγαλύτερο οικονομικό λάθος κόβοντας το κόστος της τεχνικής συμπαράστασης στο χωράφι και σε σεμινάρια που αφορούν το κλάδεμα. Τεχνική συμπαράσταση για την κατάρτιση του. Η οποία χρειάζεται χρόνο.
Το κλάδεμα αποσκοπεί να :
1. Φέρει την ισορροπία ανάμεσα στην βλάστηση και στην καρποφορία
2. Ελαχιστοποιήσει την μη παραγωγική περίοδο.
3. Παρατείνει την περίοδο της σταθερής απόδοσης καρπού
4. Αποφύγει την πρόωρη παρακμή του δέντρου.
5. Αυξήσει τα οικονομικά οφέλη.
6. Αποφύγει την σπατάλη υγρασίας στα ξερικά χωράφια.
Οι διάφοροι τύποι κλαδέματος
Οι στόχοι του κλαδέματος είναι διαφορετικοί ανάλογα με την ηλικία των δέντρων
• Στην νεανική ηλικία αποσκοπεί στη διαμόρφωση της κόμης του δέντρου.
• Στα ενήλικα δέντρα αποσκοπεί να δημιουργήσει μια ισορροπία μεταξύ βλαστήσεως και καρποφορίας
• Στα γέρικα το κλάδεμα αποσκοπεί στην ανανέωση του δέντρου.
• Κλάδεμα για την διαμόρφωση της κόμης
• Κλάδεμα καρποφορίας
• Κλάδεμα ανανέωσης
• Κλάδεμα για τα παγόπληκτα
• Θερινά κλαδέματα.
• Κλάδεμα προσαρμογής στην μηχανική συλλογή
Κλάδεμα Διαμόρφωσης
Κατά τα πρώτα τρία χρόνια μετά την φύτευση των δενδρυλλίων δεν αφαιρούμε βλαστούς ώστε να αξιοποιηθεί στο μέγιστο η φωτοσυνθετική λειτουργία του φυτού και να βοηθηθεί η ανάπτυξη ισχυρού ριζικού συστήματος.
Μετά τον τρίτο χρόνο εφαρμόζουμε κλάδεμα διαμόρφωσης των ελαιοδένδρων το οποίο πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε παράλληλα με την δημιουργία ενός ανθεκτικού σκελετού και την απόκτηση του επιθυμητού σχήματος της κόμης να διασφαλίζεται και η ταχύτερη είσοδος των δένδρων σε καρποφορία.
Επιλογή σχήματος διαμόρφωσης:
Κατά την επιλογή του σχήματος διαμόρφωσης, λαμβάνονται υπόψη τουλάχιστον οι παρακάτω παράγοντες:
1. Σύστημα φύτευσης ελαιοδένδρων: Σε εντατικά συστήματα καλλιέργειας, στα οποία γίνονται πυκνές φυτεύσεις, επιδιώκονται χαμηλά σχήματα διαμόρφωσης. Αντίθετα, σε ημιεκτατικά ή εκτατικά συστήματα καλλιέργειας, στα οποία γίνονται αραιότερες φυτεύσεις, επιδιώκονται υψηλότερα σχήματα διαμόρφωσης.
2. Τρόπος ελαιοσυλλογής: Στην περίπτωση που η ελαιοσυλλογή γίνεται από το έδαφος, δεν επιδιώκονται θαμνώδη σχήματα διαμόρφωσης. Η μηχανική ελαιοσυλλογή επιβάλει υψηλότερα σχήματα διαμόρφωσης, ενώ όταν αυτή γίνεται με τα χέρια προτιμούνται χαμηλά σχήματα διαμόρφωσης.
3. Τρόπος διενέργειας καλλιεργητικών εργασιών (ψεκασμοί, κατεργασία εδάφους): Η διενέργεια των καλλιεργητικών εργασιών με μηχανικό τρόπο επιβάλλει υψηλότερα σχήματα διαμόρφωσης.
4. Επικρατούσες περιβαλλοντικές συνθήκες: Σε ελαιώνες παγετόπληκτων περιοχών αποφεύγεται η εφαρμογή θαμνωδών ή πολύ χαμηλών σχημάτων διαμόρφωσης.
5. Τάση ποικιλίας: Το σχήμα διαμόρφωσης που επιλέγεται πρέπει να συμφωνεί με την φυσική τάση της ποικιλίας (ορθόκλαδη ή κρεμοκλαδής ποικιλία), ώστε να περιορίζονται οι επεμβάσεις του κλαδέματος.
Κανόνες κατά την διαμόρφωση των ελαιοδένδρων:
Κατά την δημιουργία του σκελετού των ελαιοδένδρων και την απόκτηση του επιθυμητού σχήματος της κόμης, λαμβάνονται υπόψη τα εξής:
1. Ο κορμός των ελαιοδένδρων πρέπει να είναι ισχυρός και ευθυτενής.
2. Οι κύριοι βραχίονες σχηματίζουν με την ιδεατή προέκταση του κορμού γωνία μέχρι 45º.
3. Οι κύριοι βραχίονες (3 – 4 σε αριθμό) κατανέμονται κανονικά γύρω από τον κορμό και δεν αναπτύσσονται όλοι στο ίδιο επίπεδο.
4. Δεν απογυμνώνονται ο κορμός και οι κύριοι βραχίονες, ώστε να ελαχιστοποιείται η πιθανότητα πρόκλησης ηλιακών εγκαυμάτων.
5. Οι παραφυάδες, οι λαίμαργοι και γενικότερα όσοι βλαστοί δεν εξυπηρετούν την διαμόρφωση του σχήματος αφαιρούνται έγκαιρα, δηλ. στην αρχή της βλάστησής τους.
6. Η δημιουργία του δευτερογενούς σκελετού της κόμης καλό είναι να συμπληρώνεται σε όσο το δυνατόν μακρύτερη περίοδο.
7. Κάθε χρόνο δεν πρέπει να αφαιρείται πάνω από το 1/8 της βλάστησης των ελαιοδένδρων.
8. Το αυστηρό κλάδεμα πρέπει να αποφεύγεται.
Κλάδεμα καρποφορίας
∗ Το κλάδεμα καρποφορίας των ενήλικων παραγωγικών ελαιοδένδρων πρέπει να γίνεται με τρόπο που να ευνοεί την δημιουργία βλαστών μέτριου μήκους και να διατηρεί την καρποφόρα ζώνη σε καλή ζωηρότητα και με επαρκή φωτισμό.
∗ Το κλάδεμα καρποφορίας μπορεί να αρχίσει αμέσως μετά από την συλλογή καρπού και να παραταθεί ως το Φεβρουάριο-Μάρτιο, δηλαδή μέχρι το διάστημα πριν από την έναρξη εκπτύξεως της νέας βλάστησης.
∗ Πρώιμο κλάδεμα δέχονται τα ελαιόδενδρα που έδωσαν πολύ καρπό και έχουν κόμη εξαντλημένη, σημαντικό μέρος της οποίας πρέπει να αφαιρεθεί έγκαιρα.
∗ Όψιμο κλάδεμα γίνεται σε ελαιώνες που βρίσκονται σε παγετόπληκτες περιοχές και σε ελαιόδενδρα που καρποφόρησαν ελάχιστα.
∗ Στην περίπτωση που στον ελαιώνα υπάρχει προσβολή από το βακτήριο της φυματίωσης, το ενδεδειγμένο κλάδεμα γίνεται καθυστερημένα και με ξηρό καιρό.
Κατά το κλάδεμα καρποφορίας γίνονται οι παρακάτω ενέργειες:
I. Διατήρηση σχήματος: Αραίωμα ή σύντμηση των κλαδιών που έχουν λάθος θέση ή κατεύθυνση, βάση του σχήματος μόρφωσης που έχει υιοθετηθεί σε κάθε περίπτωση. Τα εσωτερικά κλαδιά πρέπει να περιορίζονται και να διατηρείται η κατακόρυφη διάταξη των κλάδων. Οι κλάδοι και οι βραχίονες δεν πρέπει να απογυμνώνονται και να εκτίθενται στο ηλιακό φως.
II.Αφαίρεση ξηρών και άρρωστων κλάδων: Αφαίρεση ξηρών και άρρωστων κλάδων, όταν και όπου αυτοί υπάρχουν.
III. Αφαίρεση εξαντλημένων κλαδιών: Αραίωμα κλαδιών που σκιάζονται ή έχουν επανειλημμένα καρποφορήσει. Διατηρούνται οι αντικαταστάτες, δηλ. λαίμαργοι βλαστοί που επιλέγονται να καλύψουν κενά στην κόμη και στη καρποφορία. Στην περίπτωση της κρεμοκλαδής βλάστησης (ποδιές), ως αντικαταστάτες επιλέγονται οι λαίμαργοι βλαστοί που βρίσκονται στο σημείο καμπής.
IV. Αραίωση καρποφόρων κλαδιών, όταν χρειάζεται: Αραίωμα μερικών βλαστών που φέρουν πολλούς καρπούς, αμέσως μετά την καρπόδεση. Συνιστάται να γίνεται στην χρονιά υπερβολικής καρποφορίας σε ελαιώνες με επιτραπέζιες ποικιλίες που παρενιαυτοφορούν και δεν υπάρχει προσβολή από το βακτήριο της φυματίωσης. Γενικότερα, οι βλαστοί μέτριας ή μεγάλης ζωηρότητας είναι πολύτιμοι και η αφαίρεση τους πρέπει να είναι φειδωλή.
V. Αραίωση της κορυφής της κόμης: Αφαίρεση ή σύντμηση της ορθόκλαδης βλάστησης στο κέντρο της κόμης του δένδρου.
VI. Αφαίρεση παραφυάδων και λαίμαργων βλαστών: Οι παραφυάδες και οι λαίμαργοι βλαστοί που δεν θα χρησιμοποιηθούν ως αντικαταστάτες αφαιρούνται στην αρχή της βλάστησής τους την περίοδο του καλοκαιριού.
I. Μήκος ετήσιας βλάστησης μεγαλύτερο ή ίσο από 30 cm: Αραίωμα κλάδων ανάλογα με την ζωηρότητα των ελαιοδένδρων, εκεί όπου η κόμη είναι πυκνή.
II. Μήκος ετήσιας βλάστησης 15-30 cm: Μέτριο κλάδεμα, όπου αφαιρείται το 1/3 ως το ¼ του ξύλου της κόμης.
III. Μήκος ετήσιας βλάστησης μικρότερο από 15 cm: Αυστηρό κλάδεμα, όπου αφαιρείται η μισή κόμη.
I. Ποιότητα εδάφους: Σε γόνιμα και αρδευόμενα εδάφη, το κλάδεμα καρποφορίας είναι ελαφρό ή μέτριο αλλά ποτέ αυστηρό, ενώ σε άγονα και ξηρά εδάφη, όπου η εκδήλωση του φαινομένου της παρενιαυτοφορίας είναι έντονη, το κλάδεμα καρποφορίας είναι αυστηρότερο.
II. Ύψος χειμερινών βροχοπτώσεων: Η αυστηρότητα του κλαδέματος καρποφορίας την άνοιξη μειώνεται όσο αυξάνεται το ύψος των βροχοπτώσεων.
Κλάδεμα ανανέωσης
Η μειωμένη καρποφορία, η καχεκτική ετήσια βλάστηση, το περιορισμένο φύλλωμα κ.α. υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα διενέργειας κλαδέματος ανανέωσης, ενώ ένδειξη αποτελεί η ύπαρξη λαίμαργων βλαστών στην βάση των διακλαδώσεων.
Κατά το κλάδεμα ανανέωσης γίνονται οι παρακάτω ενέργειες:
1. Αφαίρεση ξερών ή διασταυρούμενων κλάδων.
2. Αφαίρεση υπεράριθμων βραχιόνων, ιδιαίτερα αυτών της κορυφής για δένδρα χαμηλού ύψους.
3. Σύντμηση ορθόκλαδων ή πλαγιόκλαδων δευτερευόντων βραχιόνων κατά το ήμισυ του μήκους τους.
4. Από το δεύτερο έτος και μετά, γίνεται αραίωση της νέας βλάστησης που εκπτύσσεται ώστε να επιτευχθεί καλή κατανομή αυτής στο ελαιόδενδρο.
Σημειώνεται ότι δεν συνιστάται να αφαιρούνται όλα τα κλαδιά του δένδρου ταυτόχρονα, αλλά η ανανέωση να γίνεται σταδιακά και να ολοκληρώνεται σε λίγα χρόνια.
Κλάδεμα αναγέννησης
Η ακαρπία, το υπερβολικό ύψος του υπέργειου μέρους, η πλήρη ξήρανση της κόμης, κ.α. υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα διενέργειας κλαδέματος αναγέννησης, ενώ ένδειξη αποτελεί η ύπαρξη λαίμαργων βλαστών στην βάση του κορμού.
Κατά το κλάδεμα αναγέννησης γίνονται οι παρακάτω ενέργειες:
1. Καρατόμηση βραχιόνων σε απόσταση 20-30 cm περίπου από το σημείο εκπτύξεως επί του κορμού. Σε περίπτωση αυτόρριζων δένδρων η καρατόμηση μπορεί να γίνει και επί του κορμού σε ύψος, που καθορίζεται από τον ελαιοπαραγωγό λαμβανομένου υπόψη του τρόπου εδαφοκατεργασίας και το αν σημειώνονται παγετοί στην περιοχή του ελαιώνα.
2. Κατά τα 2 – 3 πρώτα χρόνια μετά την καρατόμηση δεν γίνεται καμιά επέμβαση (κλάδεμα) στη νέα βλάστηση ενώ παράλληλα διακόπτεται και η λίπανση. Στη συνέχεια η βλάστηση αραιώνεται και αφήνονται 3-4 ισχυροί βλαστοί.
3. Αν είναι αναγκαίο, οι βλαστοί αυτοί κορυφολογούνται ελαφρά.
4. Το ελαιόδενδρο χρειάζεται επαναδιαμόρφωση.
Εναλλακτικά της καρατόμησης βραχιόνων μπορεί να γίνει αφαίρεση δακτυλίου πλάτους 10 cm σε απόσταση 20-30 cm περίπου από το σημείο εκπτύξεώς τους επί του κορμού. Την επόμενη χρονιά οι βραχίονες αυτοί αφαιρούνται στη θέση του δακτυλίου
Σημειώνεται ότι τόσο μετά το κλάδεμα ανανέωσης όσο και μετά το κλάδεμα αναγέννησης πρέπει να γίνει επανασχεδιασμός των καλλιεργητικών φροντίδων
Κλάδεμα παγετόπληκτων ελαιοδένδρων
Τα παγετόπληκτα ελαιόδενδρα δεν κλαδεύονται μέχρι την εκδήλωση της πλήρους έκτασης της ζημιάς.
Συνήθως, τα εν λόγω ελαιόδενδρα δέχονται το ενδεδειγμένο κλάδεμα την περίοδο του καλοκαιριού, δηλ. μετά τον Ιούνιο ή Ιούλιο.
Στην περίπτωση που η ζημιά περιορίζεται στο φύλλωμα, τα ελαιόδενδρα συνήθως αναλάβουν χωρίς την διενέργεια επεμβάσεων κλαδέματος.
Στην περίπτωση που έχουν ζημιωθεί σκελετικά όργανα των ελαιοδένδρων, γίνεται κόψιμο ή καρατόμηση των βραχιόνων ή του κορμού κάτω από το νεκρό τμήμα αφαιρώντας και υγείες κομμάτι.
Οι υπόλοιπες ενέργειες συμφωνούν με τις αντίστοιχες του κλαδέματος ανανέωσης ή αναγέννησης.
Σημειώνεται ότι στο διάστημα που μεσολαβεί από την εκδήλωση του παγετού μέχρι την εκδήλωση της πλήρης έκτασης της ζημιάς συνιστάται να γίνεται η αφαίρεση των ξηρών κλάδων.
Κλάδεμα Ειδικών περιπτώσεων
Κλάδεμα πυκνοφυτευμένου ελαιώνα:
Σε πυκνοφυτευμένους ελαιώνες, ο ελαιοπαραγωγός οφείλει να παίρνει μέτρα που να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την σκίαση των ελαιοδένδρων λαμβάνοντας υπόψη την ποιότητα του εδάφους του ελαιώνα.
Στην περίπτωση που το πρόβλημα της σκίασης αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με το κλάδεμα μερικών κλάδων που έχουν αναπτυχθεί σε μεγάλο ύψος ή με μερική ανανέωση του σκελετού της κόμης των ελαιοδένδρων, η ποιότητα του εδάφους δεν αποτελεί καθοριστικό ρόλο στην επιλογή των μέτρων.
Στην περίπτωση που απαιτείται κλάδεμα αναγέννησης των ελαιοδένδρων προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της σκίασης, τότε πρέπει να εξετάζεται η ποιότητα εδάφους του ελαιώνα.
Συγκεκριμένα, κλάδεμα αναγέννησης συνιστάται να γίνεται σε κάποιες σειρές ελαιοδένδρων π.χ. στις μισές σειρές εναλλάξ, ή στο σύνολο των ελαιοδένδρων του ελαιώνα αν και μόνο αν το έδαφος είναι γόνιμο και με επαρκή υγρασία.
Σε άγονα και ξηρά εδάφη, το κλάδεμα αναγέννησης πρέπει να αντικαθίσταται από την εκρίζωση κάποιων σειρών ελαιοδένδρων, και αν αυτό δεν είναι αρκετά αποτελεσματικό, πρέπει να εξετάζεται η επανεγκατάσταση του ελαιώνα σε νέα ορθολογική βάση.
Κλάδεμα βαρύ κλάδου:
Προκειμένου να παρεμποδιστεί ενδεχόμενη ζημιά στο φλοιό του δένδρου, η αποκοπή ενός βαρύ κλάδου ή βραχίονα πραγματοποιείται με τρεις τομές ως εξής:
1. Πρώτη τομή: Σε βάθος ίσον με το 1/3 της διαμέτρου από το κάτω μέρους του κλάδου σε απόσταση 50 cm από τον κορμό.
2. Δεύτερη τομή: Στην πάνω πλευρά του κλάδου περίπου 70 cm από τον κορμό.
3. Τρίτη τομή: Αφαίρεση τακουνιού.
Χρήσιμα
Α. Διαχείριση ελαιόκλαδων
Β. Εργαλεία και τομές κλαδέματος
Γ. Αραίωμα καρπών
Δ. Αξιολόγηση κλαδέματος
Ε. Πότε και με ποια ένταση γίνονται τα κλαδέματα
Ζ. Εποχή Κλαδέματος
Α. Διαχείριση ελαιόκλαδων
Συνιστάται η αξιοποίηση των ελαιόκλαδων ως εξής:
1. Οι βλαστοί κλαδέματος που έχουν διάμετρο περισσότερο από 5 εκ. να χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας στον οικιακό τομέα (τζάκια-ξυλόσομπες).
2. Οι βλαστοί κλαδέματος με διάμετρο μικρότεροι από 5 εκ. να θρυμματίζονται (με θρυμματιστή ξύλων ή καταστροφέα ξύλων) και να ενσωματώνονται στο έδαφος.
Όταν δεν είναι εφικτή η αξιοποίηση των ελαιόκλαδων τότε αυτά πρέπει να καίγονται.
Επίσης, συνιστάται το κάψιμο να γίνεται, αν αυτό είναι δυνατό, αντίθετα από την φορά του ανέμου και όπου είναι δυνατό να ενσωματώνεται η στάχτη εντός δύο ημερών από την καύση.
Β. Εργαλεία και τομές κλαδέματος
Εργαλεία κλαδέματος: Το κλάδεμα των ελαιοδένδρων γίνεται με κλαδευτικά ψαλίδια και χειροκίνητα ή μηχανικά πριόνια, ανάλογα με το μέρος του ελαιοδένδρου που αφαιρείται. Συνιστάται, η χρήση των μηχανικών πριονιών να περιορίζεται στο ελάχιστο και να αντικαθίστανται από τα αντίστοιχα χειροκίνητα.
Όλα τα εργαλεία κλαδέματος πρέπει να είναι καλά ακονισμένα, δηλ. να είναι κοφτερά και ο χειρισμός τους να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή.
Στην περίπτωση που στα ελαιόδενδρα υπάρχει προσβολή από το βακτήριο της φυματίωσης, τα εργαλεία κλαδέματος απολυμαίνονται με εμβάπτιση σε διάλυμα φορμόλης ή σε άλλο απολυμαντικό.
Τομές κλαδέματος: Οι τομές που πραγματοποιούνται στα ελαιόδενδρα κατά το κλάδεμα πρέπει να είναι λείες και η επιφάνεια τομής να έχει μικρή και προς τα κάτω κλίση, αντίθετα από τον οφθαλμό ή τον βλαστό που αναπτύσσεται κάτω και κοντά σε αυτή. Μετά από τομές αραιώματος, πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε να αφαιρείται πάντα το τακούνι.
Ειδικά μέτρα: Στις περιπτώσεις που υπάρχει κίνδυνος ηλιακών εγκαυμάτων, γίνεται επάλειψη των γυμνών κλάδων με διάλυμα ασβεστίου (άσπρισμα).
Γ. Αραίωμα καρπών
Οι ελαιοπαραγωγοί πρέπει να ρυθμίζουν το φορτίο των δένδρων με το χειμερινό κλάδεμα και αργότερα, αν χρειάζεται, να αραιώνουν τους νεαρούς ανώριμους καρπούς.
Αραίωμα καρπών ίσως χρειαστεί να γίνει σε επιτραπέζιες ή βρώσιμες ποικιλίες αν και μόνο αν τα δένδρα είναι πολυφορτωμένα την χρονιά καρποφορίας.
Σκοπός του αραιώματος είναι η παραμονή 3-5 καρποί ανά 30 cm, ανάλογα με την ηλικία και την ζωηρότητα του δένδρου. Το αραίωμα καρπών γίνεται όταν ο καρπός έχει διάμετρο d=3-5 mm, δηλ. λίγο μετά την καρπόδεση.
Το αραίωμα καρπών επιτυγχάνεται με την χρήση κατάλληλων χημικών ουσιών, π.χ. ναφθαλινοξικό οξύ, συνδυασμένων με προσκολλητικές ουσίες στην ενδεδειγμένη συγκέντρωση.
Κατά και αμέσως μετά την εφαρμογή, πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας και η υγρασία του εδάφους. Υψηλές θερμοκρασίες (πάνω από 38 ºC) σε συνδυασμό με χαμηλή εδαφική υγρασία αυξάνουν την αραιωτική δράση του ναφθαλινοξικού οξέος.
Σημειώνεται ότι αραίωμα καρπών μπορεί να επιτευχθεί έμμεσα με την αραίωση πολυφορτωμένων καρποφόρων κλαδίσκων αποφεύγοντας την αφαίρεση των λιγότερο φορτωμένων κλαδιών κατά την περίοδο λίγο μετά την καρπόδεση.
Δ. Αξιολόγηση κλαδέματος
Η αξιολόγηση του κλαδέματος γίνεται ένα χρόνο μετά το κλάδεμα.
Κατά την αξιολόγηση εξετάζεται η γενικότερη εμφάνιση των ελαιοδένδρων, και ιδιαίτερα της κόμης τους, εστιάζοντας στην ζωηρότητα των βλαστών που έχουν αναπτυχθεί.
Συγκεκριμένα, η ύπαρξη πολυάριθμων λαίμαργων βλαστών ή βλαστών ελάχιστα ζωηρών αποδεικνύουν ότι το κλάδεμα που προηγήθηκε ήταν πολύ αυστηρό ή πολύ ελαφρό αντίστοιχα και συνηγορούν για την λήψη διορθωτικών μέτρων.
Το κλάδεμα που προηγήθηκε αποδεικνύεται σωστό αν και μόνο αν οι βλαστοί που αναπτύχθηκαν είναι βλαστοί μέσης ζωηρότητας.
Ε. Πότε και με ποια ένταση γίνονται τα κλαδέματα
Προκειμένου να απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα:
• Ο όγκος των βροχοπτώσεων κατά την περίοδο του φθινοπώρου και του χειμώνα.
• Ο όγκος της εσοδείας του έτους που πέρασε.
• Η βλαστική κατάσταση του δένδρου τη στιγμή που θα επέμβει ο κλαδευτής.
• Ο προορισμός του φορτίου (επιτραπέζια κατανάλωση ή ελαιοποίηση).
• Η πυκνότητα φύτευσης και ο τύπος του κλαδέματος που πρόκειται να γίνει.
ΣΤ. Εποχή Κλαδέματο
Το κλάδεμα μπορεί να γίνει κατά την συγκομιδή ή ν’ αρχίσει μετά την συγκομιδή ή και σε όλη την περίοδο του φθινοπώρου μέχρι τους πρώτους ανοιξιάτικους μήνες.
Πρέπει να αποφεύγεται την εποχή που έχουν αρχίσει να κινούνται οι χυμοί γιατί οι πληγές επουλώνονται δύσκολα καθώς πρέπει να αποφεύγεται πριν τους χειμωνιάτικους μήνες στις περιοχές που πέφτουν εύκολα πάγοι.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να γίνει και χλωρό κλάδεμα σε περίπτωση υπερφόρτωσης με σκοπό την μείωση της παρενιαυτοφορίας και την αύξηση του μεγέθους του καρπού κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο.
Καθώς και όταν το δέντρο έχει βαριά προσβληθεί από το βακτηρίδιο Pseudomonas savastanoi που προξενεί τα γνωστά καρκινώματα των βλαστών.
Κι αυτό γιατί κατά τους ξηρούς μήνες περιορίζεται η μόλυνση των πληγών .
Χρήσιμα Links