Τα πιο γνωστά είδη του γένους Pelargonium είναι:

Πελαργόνιον το βαρύοσμον (Pelargonium graveolens)
Το είδος Pelargonium graveolens – κοιν. αλμπαρόριζα ή αρμπαρόριζα, μοσχόφυλλο) ξεχωρίζει για το πολύ δυνατό άρωμα που απελευθερώνεται από τα φύλλα του. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται πολύ στην βιομηχανία αρωμάτων αλλά και στη ζαχαροπλαστική και μαγειρική.
Pelargonium peltatum Πελαργόνιο (βαμβακούλα)

Άλλα είδη

• Πελαργόνιον το αλπικόν (P. alpinum)
• Πελαργόνιον το αλθαιοειδές (P. althaeoides)
• Πελαργόνιον το αντιδυσεντερικόν (P. antidysentericum)
• Πελαργόνιον το δρυόφυλλον (Pelargonium quercifolium)
• Πελαργόνιον το καρδιόφυλλον (P. cordifolium)
• Πελαργόνιον το κουκουλωτόν (Pelargonium cucullatum)
• Πελαργόνιον του Ντράμοντ (Pelargonium drummondii)
• Πελαργόνιον το ολυνθοειδές (Pelargonium grossularioides)
• Πελαργόνιον το παράκτιον (Pelargonium littorale)
• Πελαργόνιον το μακρόφυλλον (P. longifolium)
• Πελαργόνιον το ευοσμότατον (P. odoratissimum)
• Πελαργόνιον το αποξέον (Pelargonium radens)
• Πελαργόνιον το ροντνεϊανόν (Pelargonium rodneyanum)
• Πελαργόνιον το τρίχρουν (P. tricolor)
• Πελαργόνιον το σιδοειδές[1][2][3] (Pelargonium sidoides)
• Πελαργόνιον το αμπελόφυλλον (P. vitifolium)
Πηγές:
1. Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
2.Πηγή:Καλλιεργώ! – Άρθρα, συμβουλές, οδηγίες

Ενδεικτικά δύο είδη

Το Pelargonium x hortorum.

Το Pelargonium x hortorum (συν. P. zonale – κοιν. γεράνι, σαρδέλα, τσαρτελλούδιν)
Είναι το πλέον χρησιμοποιούμενο είδος του γένους Pelargonium στους κήπους και στις βεράντες.
Υπάρχουν περισσότερες από 200 ποικιλίες σε πληθώρα χρωμάτων.
Το είδος Pelargonium x hortorum έχει προέλθει από διασταύρωση των P. zonale και P. inquinans.
Έχει στρογγυλά φύλλα τα οποία σε πολλές ποικιλίες διαθέτουν μία σκούρα ζώνη, ως εκ τούτου και ζωνωτό.
Υπάρχουν ποικιλίες με συμπαγή και χαμηλή βλάστηση αλλά και ποικιλίες που φθάνουν το 1,0 με 1,5 m σε ύψος.
Τα χρώματα των ανθέων μπορεί να είναι κόκκινο, λευκό, ροζ, σωμόν, πορτοκαλί, μωβ κ.α.
Οι απαιτήσεις του σε νερό είναι μικρές. Εδώ να αναφέρουμε ακόμα μία φορά ότι φυτά τα οποία είναι φυτεμένα σε φυτοδοχεία μικρού όγκου, θα πρέπει να ποτίζονται αρκετά συχνά.
Πάντως τα γεράνια ζημιώνονται πολύ πιο συχνά από υπερβολική υγρασία παρά από έλλειψη νερού.
Προτιμούν τις ηλιαζόμενες θέσεις και τα καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη.

Pelargonium x domesticum

Το είδος Pelargonium x domesticum (συν. P. grandiflorum – κοιν. πελαργόνι, γεράνι) προέρχεται από την διασταύρωση των P. cucullatum και P. grandiflorum.
Σχηματίζει ξυλώδη στελέχη και μπορεί να φθάσει και τα 2 m σε ύψος.
Τα άνθη του έχουν δίχρωμα πέταλα και συνηθέστερα αποχρώσεις του ροζ και του μωβ.
Τα φύλλα είναι πράσινα με εγκολπώσεις και συχνά οδοντωτά. Οι απαιτήσεις του σε νερό είναι μικρές και προτιμάει τις φωτεινές και καλά αποστραγγιζόμενες θέσεις στον κήπο.
Επίσης θα πρέπει να κλαδεύονται προκειμένω να κρατήσουν μία συμπαγή μορφή. Κατάλληλα για φύτευση στο έδαφος και σε γλάστρα.

Καλιέργεια

Τα «γεράνια» κατάγονται από τη Ν.Αφρική και μοιάζουν πολύ στην καλλιέργειά τους με τα παχύφυτα λόγω του υδαρούς βλαστού και των απαιτήσεων τους.
Κατά κανόνα είναι πολύ ανθεκτικά και μη απαιτητικά φυτά, ενώ προσαρμόζονται εύκολα στο περιβάλλον που εγκαθίστανται.

Θερμοκρασία και εμφύτευση:

Σε ό, τι αφορά τη θερμοκρασία, τα «γεράνια» έχουν άριστη συμπεριφορά σε περιοχές, όπου η θερμοκρασία δε πέφτει το χειμώνα κάτω από τους 4°C. Όταν αυτή κυμαίνεται πολύ κοντά στο 0°C για αρκετό χρονικό διάστημα, καλό είναι να φυτεύονται σε γλάστρες και να τοποθετούνται σε προστατευμένα σημεία τις παγωμένες δύσκολες μέρες.
Ακόμα όμως και μετά από ένα δύσκολο χειμώνα, με το κατάλληλο κλάδεμα νωρίς την άνοιξη, τα γεράνια μας μπορούν να αναγεννηθούν.
Σημειώνουμε πως:
α. Τα γεράνια δεν αγαπούν το πολύ νερό γι ’αυτό μεταξύ των ποτισμάτων τους θα πρέπει το χώμα τους να στεγνώνει.
β. Ποτέ δεν αφήνουμε το νερό στις γλάστρες να λιμνάζει και αποφεύγουμε να βρέχουμε τα φύλλα τους.
γ. Για τα γεράνια είναι αρκετή η βασική λίπανση. Ξεκινάμε σταδιακές λιπάνσεις την άνοιξη με λιπάσματα γενικής χρήσης (κατά προτίμηση βιολογικά), τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες διακόπτουμε και μετά συνεχίζουμε μέχρι να πιάσουν τα πρώτα κρύα. Κατά προσέγγιση είναι μία λίπανση κάθε πέντε ποτίσματα, όταν λιπαίνουμε με υγρό λίπασμα και 4-5 φορές ετησίως όταν αυτό είναι κοκκώδες.
δ. Με το τέλος του χειμώνα έρχεται η στιγμή για το κλάδεμα. Αν θέλουμε να κρατήσουμε τα φυτά μας χαμηλά και συμπαγή, τότε κλαδεύουμε αυστηρά μερικά εκατοστά πάνω από το έδαφος. Αν θέλουμε, όμως, να τους δώσουμε ύψος, τότε αφήνουμε αρκετό στέλεχος κορμού, ο οποίος αργότερα ξυλοποιείται χωρίς να εκπτύσσονται φύλλα από αυτόν. Όταν οι βλαστοί των «γερανιών» βρίσκονται σε πλήρη αύξηση, καλό είναι να τους κάνουμε ένα κορυφολόγημα, δηλαδή αφαίρεση ενός μικρού μέρους του βλαστού τους επάκρια, ώστε να κρατιούνται φουντωτά και συμπαγή.

Εχθροί των φυτών και συμβουλές προστασίας:

Σοβαρές ασθένειες και εχθρούς τα «γεράνια» δεν αντιμετωπίζουν.
Όταν υπάρχει αρκετή υγρασία στο έδαφος, κάποιες φορές δέχονται τις επιθέσεις πεινασμένων σαλιγκαριών.
Αν ο πληθυσμός τους δεν είναι πολύ μεγάλος, τότε τα αφήνουμε να τσιμπολογήσουν λίγα από τα φύλλα, αλλιώς πολύ αποτελεσματικές είναι οι βιολογικές παγίδες που κυκλοφορούν στο εμπόριο.
Αυτοσχέδια, μπορούμε να φτιάξουμε δικές μας παγίδες χρησιμοποιώντας ένα μπολ βυθισμένο στο χώμα μέχρι την επιφάνειά του και γεμάτο από μπύρα!
Άλλος εχθρός, αλλά πιο σπάνια εμφανιζόμενος, είναι το έντομο αλευρώδης που μπορεί να καταπολεμηθεί με μερικούς ψεκασμούς από τα κατάλληλα βιολογικά σκευάσματα.
Τέλος, παρατηρούνται και μερικές σήψεις στους βλαστούς των γερανιών, όταν το πότισμα δεν γίνεται σωστά, οπότε και φροντίζουμε να το διορθώσουμε.

Κλάδεμα

Και όμως, το κλάδεμα είναι απαραίτητη κηποτεχνική εργασία και πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο.
Ανανεώνει το φυτό, το βοηθά να αναπτύσσεται καλύτερα, του δίνει δύναμη και ζωντάνια.
Είναι όμως μια εργασία για την οποία κανείς δεν μπορεί να σας δώσει ακριβείς οδηγίες, παρά μόνο μερικές βασικές συμβουλές.
Γιατί, όπως λένε οι παλιοί κηπουροί: «Το κλάδεμα θέλει μάτι, καλό χέρι και σκληρή καρδιά».
Η παρατηρητικότητά σας θα σας βοηθήσει να καταλάβετε ποια κλαδιά πρέπει να κλαδέψετε, ενώ η επιδεξιότητα και η προσοχή θα σας εμποδίσουν να τραυματίσετε το φυτό και να του δημιουργήσετε προβλήματα.
Και ποτέ μην ξεχνάτε ότι το κλάδεμα, αν γίνει προσεκτικά, μόνο καλό μπορεί να κάνει στο φυτό και δεν του δημιουργεί προβλήματα.
Είναι λοιπόν ευκαιρία αυτόν το χειμώνα να κλαδέψετε τα φυτά σας, έστω και αν δεν το έχετε ξανακάνει.
Η εμπειρία άλλωστε αποκτάται με την πρακτική. Τα όποια λάθη σας θα σας βοηθήσουν να καταλάβετε τις ανάγκες των φυτών σας και το σωστό τρόπο κλαδέματος.

Πότε κλαδεύουμε;

• Το κλάδεμα γίνεται το χειμώνα, που οι λειτουργίες του φυτού ελαχιστοποιούνται.
• Κάποια είδη, βέβαια, έχουν διαφορετικές ανάγκες κλαδέματος. Φυτά που ανθίζουν στην καρδιά του χειμώνα (όπως η τσιντόνια, η φορσύθια) δεν κλαδεύονται τη χειμερινή περίοδο παρά μόνο όταν τελειώσει η ανθοφορία τους. Άλλα είδη, όπως η αγγελική, έχουν ανάγκη κλαδέματος ανανέωσης κάθε δύο ή τρία χρόνια. Γενικότερα, τα φυλλοβόλα φυτά τα κλαδεύουμε το χειμώνα που βρίσκονται σε λήθαργο, ενώ τα αειθαλή μπορούμε να τα κλαδέψουμε και τον υπόλοιπο χρόνο με κάποιες προϋποθέσεις (καιρικές συνθήκες, ανθοφορία κ.ά.).

Γιατί κλαδεύουμε;

• Με το κλάδεμα διαμορφώνουμε και διατηρούμε το σχήμα των φυτών. Ελέγχουμε το μέγεθος και το ύψος τους και κατευθύνουμε τα αναρριχώμενα φυτά προς την επιφάνεια που θέλουμε να καλύψουμε.
• Το κλάδεμα είναι απαραίτητο και για την ίδια τη ζωή του φυτού. Αφαιρούμε τα κλαδιά που δεν χρειάζονται. Κόβουμε τα ξερά, όσα έχουν κίτρινα φύλλα ή όσα είναι σάπια, γιατί είναι πηγή ασθενειών.
• Με το κλάδεμα ανανεώνεται και αναπτύσσεται καλύτερα το φυτό, καθώς ισορροπούν δύο ανταγωνιστικές λειτουργίες του φυτού, η βλάστηση και η ανθοφορία. Η ανθοφορία καθυστερεί τη βλάστηση και το αντίθετο. Στόχος μας είναι με το κλάδεμα να δημιουργήσουμε ένα φυτό με πλούσιο φύλλωμα και βλάστηση, αλλά και έντονη ανθοφορία.
• Για να αεριστεί και να φωτιστεί καλύτερα το φυτό.

Πώς κλαδεύουμε σωστά;

• Χρησιμοποιούμε πάντα ένα καλό ψαλίδι κλαδέματος. Ποτέ δεν τραβάμε τα κλαδιά με τα χέρια, ούτε και τα κόβουμε με εργαλεία που προκαλούν τραυματισμούς.
• Αφαιρούμε και κάποια υγιή κλαδιά, αλλά και κλαδιά με μπουμπούκια για πιο έντονη ανθοφορία.
• Τα σημεία κοπής πρέπει να είναι λεία για να μειωθεί η πιθανότητα μολύνσεων.
• Κάνουμε την τομή πάνω από το σημείο που βγαίνει νέος βλαστός ή το λουλούδι.
• Κόβουμε λοξά, με κατεύθυνση αντίθετη από αυτήν που βγαίνει ο νέος βλαστός.
• Τα κλαδιά τα κόβουμε από τη βάση τους.
• Αφαιρούμε τα κλαδιά που είναι ταλαιπωρημένα, στραβά ή ξερά.

Τα απαραίτητα

Ψαλίδι:
Χρησιμοποιούμε ειδικό ψαλίδι κλαδέματος καλής ποιότητας, με το οποίο δεν κόβουμε ποτέ άλλα υλικά που μπορεί να χαλάσουν τη λάμα του.
Μετά το τέλος κάθε κλαδέματος, το καθαρίζουμε καλά από τα διάφορα υπολείμματα και το απολυμαίνουμε με οινόπνευμα.
Πριονάκι:
Απαραίτητο για πιο χοντρά και σκληρά κλαδιά. Πρέπει να έχει λάμα φτιαγμένη έτσι ώστε να κάνει λεία τομή.
Αλοιφή επούλωσης πληγών:
Στα ειδικά κηποτεχνικά καταστήματα υπάρχει ειδική αλοιφή για τις μεγάλες τομές. Μέχρι να «κλείσει» η πληγή, η αλοιφή εμποδίζει να έρθει το ξύλο σε επαφή με υγρασία και ασθένειες.

Γάντια: Απαραίτητα για την προστασία των χεριών.

Πώς κλαδεύονται

Oι τριανταφυλλιές κλαδεύονται κατεξοχήν το χειμώνα μετά τις πολλές παγωνιές και πριν ξεκινήσει η βλάστηση, δηλαδή μέσα Ιανουαρίου ή και Φεβρουάριο, ανάλογα με την περιοχή.
Το κλάδεμα γίνεται και σε εκείνες που δεν έχουν ρίξει ακόμα όλα τους τα φύλλα. Κόβουμε το βλαστό πάνω από το «μάτι», όπως είπαμε παραπάνω, και αφαιρούμε τα φύλλα που μπορεί να έχουν απομείνει.
Oι τριανταφυλλιές που ανθίζουν μόνο μια φορά μέσα στο χρόνο κλαδεύονται αμέσως μετά το τέλος της ανθοφορίας τους.
Τα κωνοφόρα κλαδεύονται την περίοδο που δεν κυκλοφορεί το ρετσίνι στο εσωτερικό τους, δηλαδή χειμώνα ή αρχές άνοιξης.
Με το κλάδεμα αφαιρούνται τα ξερά ή άρρωστα κλαδιά.
Επίσης, κλαδεύουμε για να αερίσουμε το εσωτερικό του φυτού, ενώ κόβουμε τις κορυφές κλαδιών για να πετύχουμε πιο πλούσια βλάστηση.
Τα καρποφόρα φυτά τα κλαδεύουμε για να έχουν καλύτερη και πλουσιότερη παραγωγή καρπών.
Παράλληλα, με το κλάδεμα εξασφαλίζουμε την καλή ανάπτυξή τους. Το κλάδεμα γίνεται πριν την ανθοφορία του φυτού.

Μικρά μυστικά

• Μην κλαδεύετε τις ημέρες που έχει έντονη βροχή ή πολύ αέρα. Επίσης, μην κλαδεύετε τις πολύ κρύες ημέρες του χειμώνα ή το καλοκαίρι με καύσωνα.
• Αν φυσά πολύς αέρας, ποτίστε περισσότερο το φυτό σας τις επόμενες ημέρες. Oι τομές που δημιουργούνται από το κλάδεμα αυξάνουν την εξάτμιση του νερού.
• Το κλάδεμα ανανέωσης ενός γερασμένου φυτού καλό είναι να συνοδεύεται από λίπανση. Το κλάδεμα θα το βοηθήσει να βγάλει νέους βλαστούς και το λίπασμα θα τους θρέψει.
• Αν, αφού κλαδέψετε, υπάρξουν προβλήματα από το κρύο, πρέπει να κόψετε τα χαλασμένα τμήματα του κλαδιού. Αυτό θα προστατέψει το υπόλοιπο κλαδί από το κρύο. Την άνοιξη μπορεί να βλαστήσουν ξανά από εκεί , καθώς μπορεί να μην είναι τελείως ξερά.
• Αν αφαιρέσετε πολύ φύλλωμα, προστατέψτε το φυτό από τον ήλιο και τη ζέστη. Oι εσωτερικοί βλαστοί κινδυνεύουν από εγκαύματα.